ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΑΝΑΡΤΟΥΜΕΝΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Με αφορμή κάποιο κείμενο που αναρτήθηκε σε ιστοσελίδα λογοτεχνικού περιεχομένου http://www.logokipos.gr/portal/html/ και το λίγο καυστικό μου σχόλιο, θα ηθελα να επισημάνω τα εξής:
Τόσο στις ιστοσελίδες λογοτεχνικού ενδιαφέροντος , όσο και στα μπλόγκς λογοτεχνικού περιεχομένου, επειδή το αρχικό αίτημα των συμμετεχόντων σ`αυτά είναι η ποίηση ή η λογοτεχνία εν γένει, καλό είναι να είμαστε και λίγο προσεκτικοί αναφορικά με τις αναρτήσεις που επιδιώκουμε.
Αυτό το ζητούμενο δεν επιλύεται με μια μονολεκτική απάντηση , αλλά ανακύπτουν προς επεξεργασία τα παρακάτω ερωτήματα:
*Τί είναι λογο-τεχνικό και τί όχι;
*Ποιός είναι ο αρμόδιος να κρίνει το λογο-τέχνημα;
*Ποιά είναι τα κριτήρια με τα οποία θα το κρίνει;
*Σε τί διαφέρουν τα κριτήρια από ποιοτική και ποσοτική άποψη;

1. Τί είναι λογο-τεχνικό και τί όχι;

Οι περισσότεροι από αυτούς που αναρτούν πονήματα –κι εμού συμπεριλαμβανομένης- δεν έχουμε τη βούλα του καταξιωμένου λογοτέχνη. Μερικοί έχουν πίσω τους μια -δυο ατομικές εκδόσεις, άλλοι βραβεία από λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, άλλοι συμμετοχές μόνο σε ιστοσελίδες και φόρα κι άλλοι αναρτούν για πρώτη τους φορά . Μερικοί έχουν πίσω τους σπουδές στη λογοτεχνία κι εμμένουν να αποπειρώνται λογοτεχνικά, άλλοι πάλι δεν έχουν καμιά σχέση με την λογοτεχνία ως αντικείμενο σπουδών. Σκοπός πάντως όλων μας είναι να δούμε πώς αντιλαμβάνονται οι άλλοι τη δική μας πραγματικότητα , γιατί σίγουρα κάθε κείμενο/ποίημα είναι κομμάτι από μας, μέρος του τρόπου που εμείς αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα. Έτσι λοιπόν ξεφεύγουμε από αυτόν καθ` εαυτόν τον ορισμό του λογοτεχνήματος ως ολότητα και βαδίζουμε στη κατηγορία του λογο-τεχνήματος, δηλ.λόγου που αποπειράται να γίνει τεχνικός , ν`αποκτήσει δηλ. λογοτεχνική υπόσταση.
Αν όμως λογοτεχνία σημαίνει πριν και πάνω από όλα τέχνη του λόγου στο ευρύτερο πλαίσιο της γραμματείας (των γραμμάτων, όπως μεταφράζουν οι ξένοι, ακολουθώντας την ορολογία των αλεξανδρινών γραμματικών), η τέχνη αυτή υπόκειται και στον κριτικό λόγο, που σίγουρα ανήκει στην ευρύτερη περιοχή της γραμματολογίας, διατηρώντας βέβαια τα διακριτικά του χαρακτηριστικά τόσο ως προς τον τελικό του στόχο, όσο και ως προς τον εκφραστικό του τρόπο.
Από την άλλη πάλι οτιδήποτε αποπειράται να γίνει λογοτεχνικό , μπορεί να είναι τελείως ξεκομμένο από την οργανωμένη αφήγηση;
Μπορεί να υπάρξει μια λογοτεχνία που, ας το πούμε έτσι, γεωμετρεί το χάος του μεταμοντέρνου, κατακερματισμένου σύμπαντος, που αντιπαραθέτει κομμάτια αυτού του σύμπαντος με τέτοιον τρόπο ώστε να προκύπτει η αίσθηση μιας, έστω δυσδιάκριτης, καινούργιας νοηματικής δομής;

2. Ποιός είναι ο αρμόδιος να κρίνει το λογο-τέχνημα;

Τη στιγμή που αναρτούμε στο διαδίκτυο , θεωρούμε ότι αυτοί που κρίνουν τα λογο-τεχνήματά μας ανήκουν στην ίδια κατηγορία με μας. Δηλ. οι κρινόμενοι γίνονται κριτές και το ανάποδο. Επομένως δεν υπάρχει αμφισβήτηση ως προς αυτό αρμόδιοι κριτές είμαστε όλοι μας , που αντιλαμβανόμαστε ότι το αναρτημένο έιδος αφού αναρτάται έχει χρεία κριτικής.

3. Ποιά είναι τα κριτήρια με τα οποία θα το κρίνει;

Τα κριτήρια είναι λοιπόν καθαρά υποκειμενικά και χαρακτηριστικά του κάθε κριτή: εξαρτάται από την παιδεία του, τα διαβάσματά του , τα γραφτά του και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το κόσμο.
Αν είναι ποιοτικά ή ποσοτικά είναι επίσης ένα ερώτημα:
Μπορεί να λάβει ως κριτήριο την εγκυρότητα και αξιοπιστία, δηλ. το κοινά αποδεκτό; Τότε μετρά με τα ποσοτικά χαρακτηριστικά και παραπέμπει κατά κόρον στα σημερινά αγοραία κριτήρια της έντυπης
λογοτεχνίας. Δεν πουλάει, μένει στο ράφι του βιβλιοπωλέιου για περισσότερο από ένα χρόνο; Τότε αυτόματα πηγαίνει για ανακύκλωση ή θάβεται στα στοκατζίδικα.
Μπορεί να λάβει ως κριτήρια:
 Τη δυνατότητα να κατανόησης
 Την ολοκληρωμένη δομή
 Την αίσθηση της πρωτοτυπίας
 Την υψηλή αισθητική αλλά μέσα από απλούς τρόπους («φιλοκαλούμεν μετ`ευτελείας») τότε μετρά με ποιοτικά χαρακτηριστικά, και παραπέμπει ίσως στα ράφια των βιβλιοπωλέιων που φιλοξενούν τ`αζήτητα...

4. Σε τί διαφέρουν τα κριτήρια από ποιοτική και ποσοτική άποψη;

Άρα λοιπόν άλλο το πλαίσιο αναφοράς όταν μιλάμε για ποιότητα κι άλλο όταν το ζητούμενο είναι το αγοραίο, που μπορεί και να μην είναι καν ωραίο.

Ο τελείως ασύνδετος λόγος όμως, όπου κανείς παίρνει ένα κομμάτι χαρτί και χορεύει πάνω του λέξεις, μια στο καρφί και μια στο πέταλο , δεν νομίζω ότι μπορεί να θεωρηθεί ούτε αγοραίος ούτε ...ωραίος, γιατί δεν παράγει νόημα. Δηλ.οι τοποθετημένες λέξεις στη σειρά χρειάζονται , χρησιμεύουν στην παραγωγή νοήματος. Αν δεν κάνουν νόημα τότε δεν είναι λόγος , άρα δεν περιέχει επιταγές επικοινωνίας. Βέβαια αυτό εξαρτάται από το πολιτισμικό πλαίσιο.
Αν σήμερα οι καιροί έχουν ξεφύγει τόσο και δεν μπορώ να τους παρακολουθήσω τότε ίσως και να σφάλλω. Μα δεν μπορώ να δεχθώ ότι η γλώσσα έπαψε να ναι πια κώδικας. Και κώδικας σημαίνει επικοινωνία.